Fatura Türleri Nelerdir? Kaç Çeşit Fatura Vardır?

Fatura, satılan mal veya verilen hizmetin ödemesinin alındığını gösteren resmi belgedir. İş dalı fark etmeksizin büyük küçük tüm işletmeler fatura kesmek zorundadır. Kesilen faturalardaki en önemli ayrım, fatura türüdür. “Fatura türleri nelerdir?” “Kaç çeşit fatura vardır?” Bu soruların yanıtları net olarak cevaplanmalıdır ki ileride mali karışıklıklar ile karşılaşılmasın.

Çoğu işlemin dijital ortama geçmesiyle fatura türleri, birkaç farklı çeşide ayrılmıştır. Fatura türlerindeki bu değişim sayesinde fatura takibi yapmak kolaylaşır. İşletmeler arasındaki fatura ve para trafiği hızlanarak ticaret hızı artmıştır.

Kaç Çeşit Fatura Vardır?

Faturalar belirli başlıklar altında kategorize edilmiştir. Fatura kesimi sırasında bu ayrımları gözeterek işlemler yapılmaktadır. Fatura çeşitleri kısaca şunlardır:

• E-Fatura, e-arşiv fatura
• Basılı fatura
• Kapalı ve açık fatura
• Tevkifatlı Fatura
• İrsaliye Fatura
• Proforma Fatura

E-Fatura türleri, geçici fatura türleri gibi diğer fatura detaylarına yazımızın devamında detaylı bir şekilde ulaşabilirsiniz.

İşlem Amacına Göre Fatura Türleri Nelerdir?

Fatura çeşitlerinden hepsi aynı amaca yönelik olarak hazırlanmaz. Fatura çeşitlerinden ziyade türleri de dikkat edilmesi gerekenlerdendir. Yapılmak istenilen veya talep edilen fatura neyse ona uygun fatura oluşturulmalıdır. Böylelikle cari hesapların takibinde, işlem ve para kontrolü daha rahat sağlanır.  İşlem amacına göre fatura türleri aşağıdaki gibidir:

• Proforma fatura: İş bitiminde düzenlenecek olan faturanın resmi yükümlülükten muaf olan halidir. Satış tekliflerine istinaden düzenlenen geçici fatura biçimidir.
• Satış faturası: Satışı gerçekleştirilen birim karşılığında alınan para miktarının resmi dökümüdür. En çok kullanılan fatura türüdür.
• İrsaliyeli fatura: Satışı yapılan ürünün teslimi nakliyeyle gerçekleşiyorsa, bu tür faturaya ihtiyaç vardır. Bu faturada gönderen alıcı ve ürün bilgileri detaylı olarak bulunur, taşıma belgesi yerine de geçebilir.
• İade faturası: Satın alınan ürün/hizmet iadesi için hazırlanması gereken faturadır. Böylelikle işleme dair stok kaydı da güncel olarak tutulabilir.

Faturalarda bulunan “Faturanın Türü” kısmında, yukarıdakilerden hangisi olduğunu anlayabilirsiniz.

Vergilendirmeye Dayalı Fatura Türleri Nelerdir?

Satışa sunulan her ürünün belirlenen vergi oranları mevcuttur. “Katma Değer Vergisi” fatura kesenlerce devlete ödenen vergi türüdür. Ürün/hizmet KDV’leri de değişkenlik gösterir. Çoğunlukla %18 olan bu KDV’nin faturalandırma sürecinde bazen farklı hesaplanması gerebilir. “Vergilendirmeye dayalıfatura türleri nelerdir?” sorusuna verebileceğimiz yanıtlar şunlardır:

• ÖİV’li Faturalar: Özel İletişim Vergisi, herkesin bildiği iletişim operatörleri tarafından telefon faturalarımızda gördüğümüz vergidir. Kimlik numarasına işlenmiş telefon hattı bulunan herkes, ister faturalı ister faturasız tarifelere sahip olsun bu vergiyi öder. İletişim kanallarına dair kesilen faturalarda bu vergi özel olarak belirtilmektedir.
• ÖTV’li Faturalar: İthal ürünlerin alımından ardından kesilen faturada “Özel Tüketim Vergisi” ibaresi bulunur. Alınanın cinsine göre bu vergi uygulanarak faturaya yansıtılır.
• Stopajlı Fatura: Mesleğiniz serbest meslek kollarındansa veya kira geliriniz varsa devlete stopaj vergisi ödemek durumunda kalırsınız. Kazançlarınızdan, gelirlerinizden kaynaklı olarak keseceğiniz faturalar buna tabiidir.

Vergi farklılıklarını sağlayan bu fatura çeşitlerindeki tüm detayları, fatura üzerinden görüntüleyebilirsiniz.

Ödeme Zamanın Göre Fatura Türleri Nelerdir?

Kişisel hayatımızda, yaptığımız rutin alışverişlerin karşılığını o anda öder ve sahip oluruz. Ticari süreçlerdeyse bu işlemler vadeli şekilde gerçekleştirilir. Vade işlemin gerçekleştiği andan itibaren ödeme için karar verilen süredir. Satış anlaşmalarında açıkça belirtilen bu zamanlama, faturaları iki çeşide ayırır:

• Açık Fatura: Ödemesi henüz gerçekleşmeyen işlemlerin faturasıdır.
• Kapalı Fatura: Satış yapılmasının ardından ödemenin o an gerçekleştiği işlemler sonucunda kesilen faturadır. Özellikle kağıt faturaların kapalı veya açık olduğunu kaşe imza basılan noktadan anlarız. Kapalı faturada kaşe ve imza alt taraftadır.

E-Ticarette Hangi Faturalar Kullanılabilir?

E- Ticarette yukarıda ayrıntılı bir şekilde bahsedilen tüm faturaları kullanabilirsiniz. Yapacağınız işlemin sürecine yönelik işleme alınacak fatura çeşidini belirleyebilirsiniz.

Faturada Olması Gereken Bilgiler Nelerdir?

Fatura türü fark etmeksizin tüm faturalarda aşağıdaki bilgiler bulunur.

• Faturayı düzenleyen ve müşteriye ait ticari detaylar (Şirket unvanı, vergi no gibi)
• Malın cinsi ve birimiyle beraber fiyat bilgisi
• Fatura tarihi ve seri numarası

Faturada bulunması gereken önemli birimler bunlardır.

Sıkça Sorulan Sorular

E-Fatura ile Kağıt Fatura Arasındaki Farklar Nelerdir?

Kağıt fatura kesildiğinde müşteriye elden olacak şekilde iletilmesi gerekmektedir. E-Fatura ise bu süreci daha pratik ve tasarruflu bir yapıya büründürmektedir.

Neden Kağıt Fatura Sisteminden Vazgeçilmelidir?

Kağıt Fatura sisteminin sebep olduğu ticari anlaşmazlıklar, ekstra masraflar ve zaman konusunda sağladığı dezavantajlar sebebiyle E-Fatura sisteminin daha da yaygınlaştırılması gereklidir. E-Fatura sisteminin zaman ve maliyet gibi konular başta olmak üzere sağladığı avantajlar sebebiyle işletmeler tarafından tercih edilmesi oldukça önemlidir.